قوانین ورزش در تابستان

ورزش یکی از اصول استوار حفظ سلامتی در طب سنتی ماست و باید حتماً در هر فصلی به عنوان یکی از پایه های شش گانه سلامتی بخش از ورزش صحبت کنیم.

 اما حالا این سوال پیش می آید که اگر مزاج ورزش گرم است و با توجه به اینکه رطوبات را تحلیل می برد پس خشکی هم می آورد ، و مزاج فصل تابستان گرم و خشک است این فصل با ورزش چطور کنار هم قرار بگیرند که سلامتی ما را بیشتر کند؟ چون قرار شد از هر چیزی که مزاج فصل را تشدید می کند خودداری کنیم که به ما لطمه و ضربه نزند و سلامتی را تهدید نکند

ورزش سنگین ممنوع

چیزی که عمدتاً در طب سنتی توصیه شده اجتناب از ورزش سنگین در تابستان است . در همۀ افراد با همۀ مزاج ها توصیه شده است در فصل تابستان ورزش سنگین نکنند.

ورزش مناسب مزاج خشک در تابستان

اما در مورد ورزش متعادل صحبت هایی هست که باید با دقت بحث کنیم. یک وقت هست مزاج یک نفر خیلی خشک است یا با مزاج گرم و خشک یا با مزاج سرد و خشک، و انباشتگی گوشت و چربی خیلی کم دارد ، اصلا شما بدن فرد را که می بینی ، بدنی خشکیده است ، در این افراد در تابستان کلاً می گوییم ورزش منجر به تعریق نکنید . در حد فعالیت های خیلی ملایم، پیاده روی خیلی ملایم در ساعات خنک روز اشکالی ندارد و در حدی نباشد تعریق ایجاد کند و رطوبت از شما بگیرد. اگر به حد تحلیل نرسد این مقدار برای حفظ الصحه مناسب است .

ورزش مناسب مزاج رطوبی در تابستان

اما بدن هایی که سرد و تر اند حالا چه این تری به صورت چربی زیادی انباشته باشد یا تری در ذات مزاج باشد و یا اینکه گوشت زیادی در بدن فرد وجود داشته باشد فرقی ندارد و اینها همه خصوصیات تری را دارند. اینها می توانند ورزش کنند اما با حفظ و رعایت ساعات مناسب یعنی به طور عمده به هیچ کسی توصیه نمی کنیم در شدت گرمای تابستان ورزش کند چه سرد و تر باشد چه گرم و خشک باشد و یا هر مزاج دیگر . اما به تر مزاج ها و خصوصا سرد و تر مزاج ها می گوییم در خنکی هوای تابستان تحرک داشته باشند، حالا در یک منطقه ساعات اول صبح خنک تر است یک منطقه نزدیک غروب و یا آخر شب ، تشخیص به عهده آنهاست.

ورزش در سایه و در ساعات خنک تابستان

هر فرد باید مزاج خود و منطقه و فصل و ساعات شبانه روز را در نظر بگیرد و ببیند اعدل دما چه وقت است همان زمان مناسب ورزش است.

در طب سنتی ما تاکید شده است که ورزش تابستانه باید در سایه و در خنکی انجام گیرد و فرد رطوبی مزاج می تواند به این واسطه از مزاج فصل کمک بگیرد تا زودتر تری بیمار گونه مزاجش را اصلاح کند .

روش لاغری در تابستان

 افراد می توانند برای لاغری از این فصل استفاده کنند ، و البته باید قوانین خورد و خوراک و توصیه هایی که در مقالات قبلی تابستان کردیم را به یاد داشته باشند ، ورزش متناسب در ساعات خنک و در سایه را هم به آنها اضافه کنند و حواسشان باشد که مبادا آنقدر سنگین ورزش کنند که خشکی بیش از حد به مزاج اضافه شود در این صورت از شدت حرارت وارده ممکن است چربی موجود در  بدن به جای آنکه تحلیل رود خشک شود و دردسرهای تشکیل سلولیت و توده های چربی مقاوم و ماندگار ایجاد شود، خیلی ملایم با رطوبات و فضولات بدن باید برخورد کرد که از مجاری مناسب دفع شوند.

با عطش هنگام ورزش چه کنیم؟

وقتی داخل بدن خیلی گرم است و آب سرد به معده وارد می شود حادثه خیلی خطرناکی در درون ما رخ می دهد و باعث تولید بیماری های متعددی در بدن می شود. یکی از این موارد وقت ورزش کردن است یعنی توصیه اکید داریم که وقتی بدن گرم و ورزش کرده است همان موقع نباید آب بنوشید . این تاخیر در نوشیدن آب چند خاصیت دارد:

یکی اینکه وقتی شما تاخیر می اندازید واقعاً متوجه می شوید عطش صادق  به چه مقدار آب است.

دوم اینکه ضربان قلب پایین می آید، داخل بدن خنک تر می شود، آن گرمی شدید کاهش پیدا می کند و آن عکس العمل های تولید بخارات و نزله و نفوذ عمیق سرما و غیره به واسطه خوردن آب سرد در بدن ایجاد نمی شود.

به همین دلیل می گوییم صبر کنید. یعنی اولاً اصلا وسط ورزش کردن آب ننوشید ثانیاً وقتی که ورزش هم تمام شد تقریبا بیست دقیقه تامل کنید تا حرارت بدن کاهش یابد، ضربان قلب پایین بیاید، تعداد تنفس کمتر شود و همه متناسب شوند ، آنگاه مقدار واقعی عطش را پیدا کنید و آب کافی بنوشید. این توصیه را نه تنها در تابستان بلکه در همه فصول رعایت کنید.

عطش کاذب و روش برخورد با آن

چه در حالت ورزش و چه غیر ورزش گاهی ما با یک پدیده ای رو به رو هستیم به نام عطش کاذب.

 شایع ترین علت آن وقتیست که یک ماده غلیظ در بدن جمع می شود مثل ماده بورقی که شوری خاصی دارد و در حالی که بدن به آب نیاز ندارد آب می طلبد تا برای تحلیل خود استفاده کند ولی آب خوردن در این حالت عوارضی ایجاد می کند.

 ما در طب سنتی می گوییم وقتی با حالت عطش ناک مواجه شدید و احساس کردید که با آب خوردن عطش آرام نمی شود و باز نیاز دارید آب بخورید ، در این مواقع هوای خنک استنشاق کنید یا گاهی آب خنک به سر و رو زدن و شست و شوی دست و صورت و پاها با آب خنک رفع عطش می کند و خیلی وقت ها افزودن کمی سرکه به آب نوشیدنی آن عطش کاذب را می گیرد -در طب سنتی به این تاکید شده است- چون حلال آن مواد خاصی است که باعث عطش کاذب می شوند.

 گلاب: راهکار ساده برای کنترل عطش کاذب

همچنین به عموم افراد توصیه می شود در تابستان در طول روز در آب نوشیدنی خود گلاب اضافه کنید. یعنی در ظرف آب سرد کن یخچال یا بطری یا پارچی که برای خنک کردن آب در یخچال گذاشته اید در حد چند قاشق غذاخوری گلاب در یک لیتر آب بریزید. گلاب هم سم زداست و تریاقیت دارد، هم جلوی عطش کاذب را می گیرد و هم به واسطۀ عطریتی که دارد تقویت اندام های باطنی می دهد. گلاب خیلی خاصیت دارد و یک کار خیلی ساده می تواند در طول تابستان یا در طول ماه مبارک رمضان ، عطش را بکاهد و بدن ما را سالم و قوی کند .

توصیه ای دیگر برای رفع عطش کاذب

اگر یک چیز ترش مزه مثلاً یک تکه تمر هندی یا یک تکه آلو ، آلوی خشک در دهان نگه دارید و بمکید عطش کاذب را سرکوب می کند و بعد متوجه می شوید که واقعاً الان نیاز به آب دارید یا نه.

بعضی وقت ها هم پیش می آید که فرد تشنه آب می خورد اما می بیند هر چه آب می خورد عطش از بین نمی رود ، در این مواقع هم نگه داشتن چیز ترش در دهان توصیه می شود. –یعنی لازم نیست حتماً عطش کاذب باشد-

روابط زناشویی نوعی تحرک شدید است

وقتی وارد بحث ورزش می شویم همیشه دو مطلب دیگر هم هست که باید در کنار آن درباره آنها صحبت شود . یکی بحث روابط زناشویی است که غالباً در محدودۀ حرکت های بدنی شدید می آورند و این خیلی مهم است. این فعالیت خاص را -جماع یا روابط زناشویی- در تابستان باید به حداقل برسانید ، از آن مواردی است که اگر در تابستان افراط شود به بنیه و سلامت شما ضرر خواهد زد. روی این موضوع خیلی دقت کنید. و بدتر اینکه این حرکات هم نوعی ورزش است و هم بیرون ریختن رطوبات بدن است و باز در فصل گرم و خشک تابستان ضرر بیشتری به بدن می زند. یعنی یک سری رطوبات مفید که در فصل تابستان باید ماندگاری داشته باشد به واسطه تکرار و زیاده روی در این کار ممکن است از دست برود و بدن به شدت دچار ضعف و سستی شود.

 بنابراین یکی از فصولی که می گوییم حداقل روابط زناشویی را در آن داشته باشید ، فصل تابستان است .

استحمام هم نوعی ورزش است

نکته دومی که لازم است به آن اشاره شود ، استحمام است . استحمام هم در طب سنتی رفتاری میانۀ (حرکت و سکون) و (استفراغات و پاک سازی) در نظر گرفته می شود .

یادتان باشد استحمام در فصل تابستان اگر با آب معتدل برای هر فردی انجام شود کار بسیار خوبیست. اگر فردی مزاج سرد دارد مبادا به حساب اینکه تابستان است با آب سرد حمام کند ، او باید آب ولرم استفاده کند . کسی که مزاج خیلی گرم دارد می تواند یک مقداری دمای آب را پایینتر بیاورد ، بدن هایی که خیلی قوی و جوان هستند از استحمام با آب سرد می توانند قوت بگیرند اما بدن های ضعیف و متخلخل با آب سرد دچار ضعف می شوند ، اینها باید دقت کنند .

استخر و شنا در تابستان

استخر و شنا، هم استحمام محسوب می شود هم ورزش.

 شنا و ورزش های آبی از بهترین ورزش های فصل تابستان اند چون علاوه بر اینکه فعالیت دارد و دفع فضولات می کند و غرض اصلی ما از ورزش را تامین می کند به واسطه آبی که در تماس با بدن است نمی گذارد حرارت بدن هم خیلی بالا برود ، بنابراین از بهترین ورزش ها در فصل تابستان ورزش های آبی و شنا کردن است خصوصا اگر آب آزاد پیدا کردید.

چون اگر آب استخر ها کلر بیش از حد مجاز داشته باشد ، کلر مجفف و خشک کننده  است و باعث می شود بدن علاوه بر خشکی تابستان از خشک کنندگی کلر هم دچار ضرر شود خصوصاً استنشاق کلری که در هوای استخر آزادانه متصاعد می شود. پس دنبال جایی بگردید که آب آزاد مثل رودخانه و دریا و…  پیدا کنید و با خیال راحت آب تنی کنید. و یا به استخر های روباز بروید که خیلی بهتر از سرپوشیده اند چون کلر متصاعد شده خارج می شود و در فضا نمی ماند.

 و البته باز هم باید به مزاج بدن دقت کرد که اگر بدن هایی خیلی رطوبی مزاج هستند در فصل تابستان بهتر است برای کاهش و تعدیل تری زائد خود کمتر از شنا استفاده کنند و از ورزش هایی که تعریق دارد در هوای مناسب فصل بهره ببرند.

کولر هنگام ورزش ممنوع

کولر و پنکه و خصوصاً کولر گازی در فضای ورزشی بیماریزاست.

ما میخوایم یک هوایی باشد نه سرد باشد نه گرم. برای سلامت بخش بودن ورزش هوای معتدل در اعدل ساعات روز می خواهیم. بنابراین اگر رفتید در باشگاهی که از سه طرف کولر گازی کار می کند و افراد هم همینطور عرق می ریزند و از آن طرف باد سرد کولر به سر و بدن می خورد و عرق روی بدن خشک می شود ، بدون شک بدن های خود را بیمار تر می کنید نه سالم تر.

 اگر می توانید دمای هوا را بدون وزش باد سرد و به صورت تنظیم دما -مثل چیلر ها- با جریان هوای غیر مستقیم در حد اعتدال نگه دارید ،درآن فضا می شود ورزش کرد. هر ساعتی از شبانه روز باشد مهم دمای هواست. هر ساعتی باشد اشکال ندارد اما اگر حرارت خیلی پایین آمد ، خیلی سرد شد و با وزش باد همراه بود ، به بدن ضرر خواهد زد و از حالت اعتدال خارج خواهد شد.