مزاج شناسی

مزاج شناسی و اهمیت آن

مزاج شناسی یکی از مهم ترین و سخت ترین قسمت های طب سنتی ست. تقریبا کاری نیست که بشود با چند جلسه در آن تبحر پیدا کرد. اما خب شاید دانستن یک سری اطلاعات کلی در مورد آن به افراد کمک کرده و حداقل کنجکاوشان کند که بیشتر مطالعه و فکر کنند تا مزاج اصلی خودشان را پیدا کرده و یا کم کم و به مرور زمان دستشان بیاید که مزاج ها چه هستند.

ما اگر مزاج خودمان را نشناسیم در هیچکدام از رفتارهای سلامتی بخش نمی توانیم درست تصمیم بگیریم و در هر شاخه از شش گانه سلامتی بخش دچار سردرگمی خواهیم شد. خصوصاً در وقت خوردن و آشامیدن، اینکه این غذایی که می خوریم گرم است یا سرد، تر است یا خشک، مساعد مزاج ماست و یا ناسازگار با آن. اولین سوال اینست که مزاج من چیست ؟ و من کدام را باید انتخاب کنم؟

دو مطلب اصلی و مهم در مزاج شناسی :

  • اول اینکه مزاج ها در این دوره و زمانه خیلی به هم ریخته است. یعنی افراد یک مزاج پایه داشته اند ولی به علت بدرفتاری هایی که با بدن خودشان داشتند و یا تاثیر محیط اطراف بر آن چندگانه شده است. از امواج اینترنت و موبایل بگیرید تا شرایط استرس زا و هیجان ها و غیره. یعنی قلب یک مزاج پیدا کند،گوارش مزاجی دیگر.در نتیجه وقتی می خواهند مزاج خودشان را بسنجند می‌بینند که از هر گوشه ای از بدن یک صدایی می آید و نمی توانند آنها را جمع کنند و به یک صدای واحد برسند.
  • و مسئله دیگر اینکه به قول معروف “ما به تعداد افراد عالم مزاج داریم!”. حقیقت اینست که هیچ دو نفری نیستند که مزاجشان کاملاً منطبق بر هم باشد حتی دوقلوها. می گویند مزاج مانند اثر انگشت است. منحصر به فرد و اختصاصی است.

نمودار درجات
ازکتاب اطلس جامع طب سنتی ایران(نوشته دکتر مهدی علیزاده و جمعی از همکاران)

نمودار خاصی در طب سنتی هست که نشان میدهد هر کس یک نقطه مخصوص برای خودش دارد منتهی بنا بر اینکه نقطه ها نزدیک به هم یا دور از هم باشند و یا در کدام قسمت از نمودار قرار گرفته باشند، آنها را به 9 قسمت اصلی و مهم تقسیم می کنیم.

مزاج های نُه گانه چیست؟

پنج مزاج: معتدل، گرم ، سرد ، تر و خشک

به همراه چهار مزاج ترکیبی به نام گرم و خشک ، گرم و تر ، سرد و خشک و سرد و تر.

که جمعا می شوند مزاج های نُه گانه.

اما چون این چهار تای آخر فراوانی بیشتری دارند و تقریباً پنج مزاج اول هم آرام آرام در طول زمان به این چهار تا تبدیل می شوند. پس فعلاً به این چهار تا بیشتر می پردازیم و خصوصیات کلی آنها را یاد می گیریم. با این امید که بتوانیم یک وقوف نسبی نسبت به مزاج شناسی پیدا کنیم.

در مقالات بعدی خصوصیات مرتبط با هریک از این مزاج ها را شرح خواهیم داد.

دیدگاهتان را بنویسید