خوراکی‌های مناسب فصل بهار

ما در فصل بهار شاهد یک دگرگونی در کل طبیعت هستیم . طبیعت شروع می کند به تصفیه‌ی خود، باز کردن، خانه تکانی کردن و بیرون دادن ذخایری که در درون دارد ، منافذ سطح زمین باز می شود و همین اتفاقات در بدن انسان رخ می دهد و بدن انسان هم روبه گشادگی و تفتیح می رود . قوا و ارواح بر انگیخته می شوند. نوعی سرور و فرح در وجود انسان به وجود می آید و همه‌ی این‌ها باعث یک تغییر و تحولاتی در درون بدن انسان می شود . به همین دلیل رفتار انسان در طول شبانه‌ روز یعنی همان ستۀ ضروریه –ششگانه سلامتی بخش- باید مناسب فصل تنظیم شود.
یکی از این شش تا که معمولا بیشتر هم به آن توجه می شود خورد و خوراک است . یعنی غالبا وقتی حرف از سلامتی زده می شود اولین سوالی که پرسیده می شود اینست که چه بخوریم و چه نخوریم. در کتب طب سنتی پرهیزها و توصیه‌هایی برای فصل بهار وجود دارد که بخشی از آنها به آداب خوردنیها و نوشیدنیها می پردازد.

عادات غلط تغذیه در فصل بهار

-بنا بر عادت غلط- کارهای خاصی در ابتدای فصل بهار انجام می شود که حتماً باید اصلاح شود و اگر اصلاح نشود موجب بیماری‌هایی می شود که نه تنها تا پایان فصل بهار بلکه تا پایان آن سال ممکن است برای افراد موجب دردسر شود. از جمله این که ما در فصل بهار خصوصاً ایام عید و دید و بازدید بنا بر مهمان‌نوازی ایرانی‌ها خیلی دوست داریم بهترین چیزهایی که داریم در سر سفره ها بگذاریم ، در مهمانی‌ها و شب‌نشینی‌ها خیلی سفره‌ها را شلوغ می کنیم، انواع گوشت و غذاهای غنی از مواد پروتئینی و چرب و غلیظ استفاده می‌کنیم. این یکی از چیزهایی است که اتفاقاً جزء پرهیزهای ایام بهار است .
در بهار خون غلبه و هیجان پیدا می کند. به همان دلایلی که گفتیم : (روح و قوای بدن انسان برانگیخته می شود به دنبال خودش حرارت و خون را هم برانگیخته می کند و باعث می شود که یک نوع رقت و هیجان و جوشش در خون انسان به وجود آید) و به همین دلیل برخی بیماری‌های دموی –بیماریهای مرتبط با غلبه خون- را در فصل بهار بیشتر می‌بینیم و دقیقاً به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم چیزهایی که مولد خون اند، تولیدکننده‌های خون در بدن هستند و خون را غلیظ‌تر می‌کنند استفاده نکنید یا کم کنید.

نحوه استفاده از غذای گوشتی در بهار

مهمترین غذای ما در طب سنتی گوشت است. قاعده‌ی استفاده از گوشت در هفته بنا به توصیه های سلامتی بخش اسلامی هر سه روز یک بار یعنی دو بار در هفته است و گوشت نخوردن مطلق بسیار منع شده است . در طب ایرانی هم یک روز در میان گوشت خوردن را مناسب می داند.
دو بار در یک روز غذای گوشتی خوردن که بیماری‌ زای مطلق است. این قاعده کلی است و در مورد بهار با ملاحظاتی که ذکر شد باید بیشتر احتیاط شود. و به نظر می‌رسد در فصل بهار این مقدار حتی از دو بار در هفته هم باید کمتر باشد یا اینکه از گوشت‌های لطیف‌تر استفاده کنیم علی‌الخصوص گوشت گاو را که در افراد کم فعالیت و در بهار مطلقاً نباید مصرف کنیم اما گوشت بره در درجه‌ی اول و بعد گوشت بزغاله می تواند قرار بگیرد ، گوشت گوساله‌ی بسیار جوان هم خوبست می‌تواند استفاده شود.
انتخاب گوشت بنا بر مزاج و فعالیت و مقطع سنی و شغل و اقلیم باید تنظیم شود. اما گوشت بره تقریباً برای همه قابل توصیه‌است . همین را هم سعی کنید در بهار کم مصرف کنید . یعنی از گوشت دام استفاده نشود اگر هم نیاز به استفاده از گوشت شد از گوشت طیور استفاده شود و قسمت‌های لطیف‌تر گوشت طیور مثل ناحیۀ کتف و بال بهتر است . اینها می‌توانند استفاده شوند به شرط آنکه زیاده‌ روی نشود . برخلاف آنچه گفتیم متاسفانه خیلی متداول است در فصل بهار ودر ایام عید همه شروع می‌کنند به کباب کردن و گوشت خوردن و مهمانی های پر از گوشت که خلاف اصول سلامتی در طب سنتی است.

مصرف شیرینی ها در فصل بهار چگونه باید باشد؟

افراط در شیرینی خوردن از چیزهایی است که خون را غلیظ می کند. که غالبا با عید و بهار و عید دیدنی قرین است. متاسفانه این عادت غلط باعث می شود مشکلاتی برای سلامتی انسان به وجود آید چون در فصل بهار همه تلاش ما باید به سمتی باشد که خون پاک و صالح شود و توصیه‌های بهاره طب سنتی برای آنست که این خون را برای ایجاد سلامتی در سالی که پیش روست آماده کنیم در حالی که اگر ما گوشت و شیرینی فراوان بخوریم مدام داریم خون جدید می سازیم و خون قبلی که نامناسب است یا به غلیان آمده و نیاز به اصلاح و پاکسازی دارد مصرف نمی شود و به صورت دمل و جوش و سایر بیماری‌های دموی بروز می کند.

شیرینی‌ خوردن باید در فصل بهار کنترل شود . حداقل مصرف شیرینی را باید در فصل بهار داشته باشیم. چه شیرینی‌های طبیعی مثل شیره‌ی انگور و عسل ، چه شیرینی‌های صناعی. تا می‌توانید از خوردن شکر و قند و هرآنچه با آنها تهیه می شود پرهیز کنید. ولی همان شیرینی‌های طبیعی را هم باید در فصل بهار محدود کرد. شیرینی ها طبیعتی گرم و تر دارند فصل بهار هم به دلیل آنکه به سمت غلبه‌ی دم می رود حالتی از گرمی و تری از خود نشان می دهد.

پرهیز عمومی از همه خوراکی های گرم وتر

البته باید بدانید مزاج فصل بهار معتدل است و در کتب طب سنتی بهار معتدل ترین فصول خوانده شده است. اما چون غلبه دم شایع است نمایی از گرمی و تری از خود بروز می دهد و به همین خاطر هر چیزی که گرمی و تری را تشدید کند نباید در این فصل استفاده شود. هم به دلیل این که خون را افزایش می دهد و نمایش‌های خون در بدن را تشدید می کند و هم اینکه گرمی و تری مزاج را بالا می برد و باعث می شود عوارض آن برای بدن بیشتر شود.

این پرهیز برای همه است اما چون مقطع گرم و تر زندگی ما مقطع کودکی است و اتفاقا بچه‌ها هم در این فصل بیشتر از همه شیرینی می خورند والدین خیلی باید مراقبت کنند تا از بیماریهایی که متعاقب این عادت غلط پیش خواهد آمد پیشگیری کنند.

خوراکی های بیماری زا در بهار

به دلیل همین عادات غلط است که اورژانس‌های ما در بهار خیلی شلوغ می شود. خیلی از این آلرژی‌های فصل بهار همین غلبۀ دمی است که به صورت خارش ، جوش‌های ریز ، دمل و کهیر از سطوح بدن بیرون می ریزد که دردسرهای طولانی ایجاد می کند و باید درمان های طولانی و گاه بی حاصل برای رفع آنها صورت گیرد . همچنین فشارخونی که بالا می رود، خواب آلودگی بیمارگونه و ….. همین پرهیزها اگر رعایت شود و توصیه‌هایی که در ادامه خواهم گفت می تواند خیلی از این بیماری‌ها را پیشگیری و بهار را برای ما دلنشین تر کند.

باید هر غذایی که گرمی دارد و گرمی اش قابل توجه است در فصل بهار محدود کنیم یعنی باید به سمت خوراکی‌های خنک ملایم برویم. خصوصا در کتب طبی مثلاً در کتاب حفظ الصحه ناصری حکیم گیلانی که از کتب معتبر حفظ سلامتی است، آمده که هر خوراکی شیرین و تند و تیز و تلخ و شور -اینها خوراکی های گرم مزاج هستند- در فصل بهار بهتر است منع شود. خوراکی‌های سرخ کردنی و پرادویه و تند و تیز باعث می شوند آلرژی‌های بهاره و تحریک خون تشدید شود و مناسب فصل بهار نیست.

یادمان باشد یک توصیه مهم و عمومی به همه افراد پرهیز از پرخوری در فصل بهار است که از هر فصل دیگری مضرتر است .