روش اصلاح عادت / بخش اول

قبل از اینکه به روش اصلاح سبک زندگی و ششگانه سلامتی بخش در طب ایرانی بپردازیم واجب است در مورد روش صحیح تغییر و اصلاح عادات صحبتی با هم داشته باشیم.  چون این خطر را در افرادی که معمولا در آموزشهای اولیه سریعا تصمیم به تغییر زندگی میگیرند زیاد می بینیم که به علت رعایت نکردن این نکات به دردسر می افتند.

 مخاطبان عزیز ما غالبا می خواهند یکسری چیزهایی را یاد بگیرند که عادات نامناسبی را که پیدا کردند تغییر بدهند و این تغییر عادت چندین قانون دارد. اگر کسی بدون در نظر گرفتن شرایط تغییر عادت بخواهد یکباره وضعیت بدنش رو دگرگون کند حتماً طبیعت بدن با او مقابله می کند، بیمار می شود و عوارض ناخوشایندی نشان میدهد و بسیاری از افراد را میبینیم که به قصد اصلاح مزاج و طبیعت و شرایط زندگی وارد میشوند و یکسری عادات بسیار خوب طب سنتی را وارد زندگی خود می کنند اما چون این قوانین تغییر عادت را در نظر نگرفته اند به جای اینکه فایده ببرند متضرر میشوند. بنابراین من در دو بخش در مورد روشهای تغییر عادت و اینکه عادت به چه چیزهایی مربوط میشود و چرا ما باید اینقدر در زندگیمان رعایت این عادات را کنیم اختصاص میدهم.

برنامه عادت کردن به یک مطلب ، یک رفتار ، یک خوردنی ، یک آشامیدنی و همه اصول حفظ الصحه یعنی هر شش شاخه حفظ الصحه که قبلاً هم در مورد آن صحبت کردیم به مرور زمان که محکم بشود حکم طبیعت را پیدا میکند یعنی همان چیزی که طبع آدم است ، آرام آرام اینقدر محکم می شود که بدن آن را به عنوان یک امر خلقی خودش می پذیرد ، مثل حالت جبلی خودش به آن انس میگیرد و به خاطر همین ما در طب سنتی همیشه میگوییم “عادت حکم طبیعت ثانویه را دارد”.

پس همان طور که احترام به طبیعت می گذاریم باید عادت را هم تا می توانید دستکاری نکنید چرا که بدن در مقابل تغییر طبیعت سریعاً عکس العمل نشان می دهد و در مقابل تغییر عادت های مالوف و انس گرفته هم سریعاً عکس العمل نشان میدهد.

پس مراقب باشید:

به چه چیزی عادت میگوییم ؟ به عنوان مثال در بحث خورد و خوراک اگر  وارد شویم که محسوس و ملموس شود، ما باید در چهارشاخه به عادت احترام بگذاریم ، این چهار شاخه مهم عبارتند از :

1-کمیت

کمیت غذا و این حجمی که معده فرد ، گوارش فرد به آن عادت کرده است، ناگهان نباید تغییر کند. فرض کنید یک نفر رژیم میخواهد بگیرد یکباره از یک حجم مثلاً ۵۰۰ گرمی هر وعده غذا می خواهد خودش را به یک حجم ۱۰۰ ، ۱۵۰ گرمی غذا برساند از لحاظ حجمی -حالا کیفیت و مقدار و همه چیز را هم که کنار بگذاریم – از لحاظ حجمی طبیعتش مقابله میکند. یعنی مدام این معده و گوارش به او اعلام میکند که یک خلائی دارم یک چیزی مثل همیشه نیست و بعد عکس العمل نشان میدهد و این ناگهانی تغییر کردن رو به صورت یک بیماری و حالت عکس العمل اعتراضی از خود بروز میدهد.

2-کیفیت

دومین چیزی که برای طبیعت خیلی مهم است و در مقابلش عکس العمل نشان می دهد کیفیت هاست ، در مورد کیفیت ها هم قبلاً  با هم صحبت کردیم ، ۴ کیفیت اصلی داریم گرمی ، سردی ، تری ، خشکی. اینها کیفیتهای اربعه هستند غیر از آنها هم کیفیت های دیگری هم داریم که معمولاً در حاشیه این کیفیت های اربعه در نظر گرفته میشوند مثلاً طعم های خاص ، بو های خاص ، ذائقه های خاصی که در مورد افراد هست یا حتی مثلاً نرم خوردن ، آبکی خوردن ، سرخ کرده خوردن اینها همه به نام کیفیت در طعام شناخته میشوند و به همین دلیل اگر در این کیفیات تغییری داده  شود در حالیکه  بدن به یک نوعی از کیفیت عادت کرده باشد تغییر دادنش را دقیقاً به ما اطلاع میدهد و گاهی وقتها خیلی هم سخت و خشن اطلاع میدهد .

تغییراتی هست که افراد را آزرده میکند. فرض کنید طرف عادت دارد که مثلاً همیشه غذاهای غلیظ بخورد ، گوشت گاو ، گوشت گاومیش ، گوشت بز پیر ، گوشت شتر ، یا فرض کنید گوشت های قدید یا فریز شده ، و مواد غذایی که هضم شان برای معده سنگین است اینها را بیشتر استفاده میکرده و یکباره تغییر عادت میدهد و ناگهان شروع میکند به سالاد خوردن ، یا غذای لطیف مثل سوپ میخواهد بخورد ، گوشت گاو دائما میخورده حالا گوشت ماهی میخورد این خیلی لطیف آن خیلی غلیظ ، تغییر یک همچین کیفیتی به صورت ناگهانی حتماً بدن را دچار یک سردرگمی میکند. پس باید یاد بگیریم که چطور باید تغییر عادت بدهید.

3-زمان وعده غذایی

سومین چیزی که در تغییر عادت ها باید به آن توجه کنیم وقت است. یعنی کسی که عادت داشته هر روز ظهر ناهار بخورد ناگهان نمیتواند وعده ناهار را حذف کند ، این تغییر عادت بدن را مریض میکند ، دقت در این نکته خیلی برای مخاطبان عزیز مهم است چون شما با یک هدف سلامتی بخش شروع می کنید به اصلاح و ناگهان عوارض آن باعث میشود که نتیجه عکس بگیرید. آشنا شدن با این مقدمه باعث میشود که شما هوشمندانه با بدنتان برخورد کنید بنابراین کمترین عارضه را متوجه بدن خود کنید. پس اگر عادت داشتید در طول روز در وقت مشخصی غذا را تناول کنید روی همان برنامه به آرامی و تدریج -که بعدا خواهم گفت چطور- تغییر  عادت دهید و ناگهانی ساعت و وقت غذا خوردن را تغییر ندهید.

4-دفعات غذا خوردن

آخرین مورد هم دفعات غذا خوردن است همان چیزی که الان خیلی از افراد روی آن مانور می دهند و سوال میپرسند . چند وعده بخوریم ؟ دو وعده بخوریم ، سه وعده بخوریم ، چهار وعده بخوریم ، تقسیم کنیم و در شش وعده بخوریم؟ این سوالات خیلی مطرح است که ما برای سلامت بیشتر باید چگونه وعده های غذایی را تغییر دهیم.

این اصل مهم را یادتان باشد که تغییر تعداد دفعات و مرات غذا خوردن هم جزء عاداتی هست که باید با مدارا ، با آرامش و به تدریج تغییر پیدا کند ، با قوانینی که در ادامه توضیح خواهیم داد. اگر ناگهان کسی که چهار وعده ای غذا می خورده الان یک دفعه تبدیل به یک وعده ، دو وعده کند ، بدنش عکس العمل نشان میدهد ، آسیب میبیند و بیمار میشود و آن نتیجه سلامتی بخشی را که از اصلاح روشهای زندگی اش و پیاده کردن تدابیر خوردنی و آشامیدنی میخواهد به دست بیاورد به هیچ وجه به دست نمی آورد .

ما در تغییر عادت باید همیشه حواسمان به این باشد که وقتی میخواهیم وارد بحث تغییر روش ها و عادات زندگی شویم ، یکسری عادات داریم که عادات خوبی هستند یک سری عادات داریم که عادات بدی هستند. غالبا افراد فکر میکنند که عادات خوب تغییر دادن نمیخواهند ، اشتباه است .

وقتی که سن ما تغییر میکند عادات ما هم باید تغییر کند . وقتی که فصل تغییر میکند ، اقلیم تغییر میکند ، پا به سنی میگذاریم که حرکت و سکون ما و فعالیت بدنی ما تغییر میکند در تمام این شرایط باید حتی عادات خوب را بنا به شرایط جدید تغییر داد ، بنابراین در ذهن ما اینگونه نباشد که اگر من در سن ۲۰ سالگی رفتم خدمت یک طبیب حاذق سنتی و به من گفت که این مزا ج را دارید و این کارها را باید بکنید من تا آخر عمرم باید به این تعهدات پایبند باشم ، این به هیچ وجه درست نیست و قوانین همین طب سنتی به ما گفته است که شما باید مقطع به مقطع با تغییر سن، با تغییر شغل، با تغییر شرایط و اقلیم و غیره ، باید عادات هم تغییر کند چون که مزاج تغییر میکند نیازهای بدن تغییر میکند و بنا به تغییر شرایط لازم دارید که عادت ها را هم تغییر دهید و شما هم در عادات خوب و هم در عادات بد نیاز به تغییر دارید و تغییر باید روشمند و آرام آرام انجام گیرد به صورتی که بدن ما دچار عکس العمل های شدید نشود و انشالله در قسمت بعدی توضیح خواهم داد که چه طور می توانیم از عکس العمل های شدید طبیعت در برابر تغییرات جلوگیری کنیم.