خانه
مقالات
پکیج ها و دوره های آموزشی
درباره دکتر
مزاج شناسی
مزاج گرم و تر
امروز می خواهیم درباره مزاج گرم و تر با هم صحبت کنیم. گفتیم که هر مزاجی خصوصیات و مشخصاتی دارد و با این مشخصات است که می توانیم به طبیعت پایه افراد پی ببریم .در ادامه خواهیم دید که به چه مزاجی گرم و تر گفته می شود و خصوصیات جسمی، روحی و رفتاری افراد دارای این مزاج چگونه است؟
و بازهم این دو نکته را یادآوری کنیم که:
- صحبت ما در حالت تعادل و سلامت افراد است چون وقتی خون رسانی به هم بخورد وقتی که درست پاک نکردن زوائد و فضولات از خون باعث بشود فرد قسمت هایی از بدنش دچار گرفتگی ها و انباشتگی فضولات شود و خون رسانی اش درست نباشد علایم پیچیده و متغیر می شوند. پس یادتان باشد ما در حالت سلامت داریم صحبت می‌کنیم در حالی که فرد سالم است و نشانه ها منطبق با مزاج اصلی نمایش داده می شود.
- اگر کسی یکی دو تا از این علامت ها را نداشت در تشخیص مزاج پایه خودش سریع شک نکند. ممکن است به علت های بسیار فراوانی که اطراف ما وجود دارد و مزاج ما را تحت تاثیر قرار می دهد از این چارچوب و مشخصات مزاجی کمی انحراف داشته باشیم .
گفتیم که ۴ مزاج اصلی در میان مزاج های 9 گانه که در کتاب‌ها آمده بیشتر مورد بحث است چرا که ۵ مزاج دیگر _غیر از این چهار تا _ کم کم در طول زمان و در شرایط محیطی میل پیدا می کنند به یکی از این چهار تا مزاج و به صورت شایع و غالبا ما با این چهار مزاج رو به رو هستیم و همانطور که عرض کردم اگر که ما یک شناخت دقیق و عمیقی از مزاج خودمان داشته باشیم بهتر میتوانیم از آن سته سلامتی بخش و عوامل شش گانه ای که صحت و سلامتی ما را تامین میکنند استفاده کنیم ، انتخاب های صحیح تر و درست تری انجام دهیم و نهایتاً خودمان را از بیماری‌ها دور کنیم .
چکیده ای از مزاج گرم و خشک
در نوشتار قبل درباره مزاج گرم و خشک یا به اصطلاح صفراوی صحبت کردیم و گفتیم:
- چهره آنها میل به زردی دارد
- لاغر هستند
- افرادی هستند که خشکی را در بینی و در دهانشان بیشتر حس می کنند
- یک طعم تلخ گاهی اوقات در مذاق و ذائقه خودشان حس می کنند
- افرادی هستند که خوابشان کم و سبک است
- در حرف زدن در راه رفتن در حرکات در تصمیم گیری، تند و تیز هستند
- هیجان زیادی دارند و همین هیجان ممکن است که کار دستشان بدهد و آنها را زیاد به پشیمانی وادارد و باید این را مدیریت کنند.
- آنها زودتر عصبانی می شوند زودتر مضطرب می شوند.
- در هوای گرم بیشتر حس بد دارند و در هوای خنک بیشتر حس راحتی دارند
- در لمس هم حس گرمی در آنها را داریم.
خواندن مقاله خصوصیات مزاج گرم و خشک را به شما توصیه می کنیم.
چکیده‌ای از مطلب قبل را بررسی کردیم چون حالا می خواهیم به نقطه‌ای در مقابل آن بپردازیم که آنها هم گرم هستند ولی یک چیزی به اسم تری و رطوبت در کنارش دارند و حالا ببینیم با وجود اینکه هر دو پایه مزاج گرم است این تری چقدر می تواند موجب تغییر رفتار، تغییر حالات و کلا تغییر بدن شود.
خصوصیات ظاهری
باز هم به همان قانون رطوبت و حدت شکنی می رسیم. در واقع مزاج گرم و تر یا در اصطلاح دموی افرادی هستند که یک گرما و حرارت پایه خوبی دارند. و از آنجایی که در طب سنتی ایران گرمی وقتی در کنار رطوبت کافی و خوب قرار بگیرد منجر به رشد خوبی می شود، این افراد افرادی هیکلی هستند خصوصاً عضلات خوبی دارند. عمدتاً اینها ورزشکاران خوبی می شوند یعنی افرادی هستند که استعداد عضلانی دارند و می توانند با یکم پرورش این اندام برای ورزش های خاص به موفقیت های چشم گیری برسند. در ظاهر این افراد، اینها را افرادی چهارشانه و درشت هیکل می بینیم. این درشت هیکلی به جای اینکه بیشتر چربی با خودش داشته باشد بیشتر عضله دارد.
رنگ پوست
گرم و تر ها رنگ چهره شان میل به سرخی دارد. اگر در اعتدال باشند چهره سرخ و سفیدی دارند. اگر کمی از اعتدال خارج شوند سرخی غلبه پیدا می کند. وقتی هم که عصبانی شوند به تندی گرم و خشک ها عصبانی نمی شوند ولی اگر عصبانی شوند برافروخته، سرخ و یک مقدار وحشتناک می شوند.و مقابله با آنها سخت می شود. و البته رنگ زبان و چشمشان هم در این رنگ قرمز شریک است.
مزاج گرم و تر از نزدیکترین امزجه به مزاج معتدل است. گرمی و تری خیلی نمی تواند از نقطه اعتدال دور شود،
چون اندکی که درجه گرمی بالا برود تری از بین می رود و تبدیل به گرم و خشک می شود.
مثل ظرف غذایی که روی آتش است، اگر شعله ملایم باشد آب این غذا باقی می ماند اما هر چه شعله تیز شود آب غذا بخار می شود.
در تقسیم بندی مزاجی هم گرمی و تری باید نزدیک به نقطه اعتدال باشد اگر کمی از نقطه اعتدال دور شود درجه گرمی که بالا رود، تری کاهش می یابد یا از بین می رود. به خاطر همین این ها کم تعدادند یعنی وسعت دامنه‌ای که مزاج‌های دیگر دارند اینها ندارند. و هم اینکه اینها مزاج های نسبتاً خوبی اند یعنی رفتارشان و اندامشان و حالات شان به اعتدال خیلی نزدیک است که باید کسی که این مزاج را دارد قدرش را بداند و حفظش کند و بداند اگر با مزاجش بد رفتاری کند این مزاج گرم و تر قسم نخورده که تا آخر با او بماند و سریع یا گرمی اش یا تری اش را از دست می دهد و میرود در دامنه سایر مزاج ها.
البته نباید از امکان غلبه تری و خارج شدن مزاج از اعتدال هم غافل ماند
نکته مهم دیگر آنکه :
بحث مزاج معتدل پیش آمد، لازم است یادآوری کنیم که ما کلاً چیزی به نام مزاج خوب و مزاج بد نداریم. هر مزاجی که اعتدال خودش را حفظ کند، می شود مزاج خوب و هر مزاجی که به اصطلاح عامیانه بهترین مزاج ها هم باشد از اعتدال خودش خارج شود می شود مزاج بد.
پس اگر می‌خواهید مزاج خوبی داشته باشید آنچه که خداوند به صورت پایه به شما داده را احترام بگذارید و در بهترین حالت اگر با قوانین “حفظ الصحه”1 ای که در اینجا یاد می گیریم حفظش کنید می شود بهترین مزاج ها.
بله همه مزاج ها خوبند همه مزاج ها وقتی در اعتدال اند عالی اند و سلامتی هر فردی به اینست که مزاج خودش را در اعتدال نگهدارد. بعضی وقتها که می گویم مزاج گرم و تر نزدیک به مزاج معتدل است، همه فکر میکنند باید مزاج شان را نزدیک به گرم و تر کنند. نه لازم نیست همه سعی کنند مزاجشان را گرم و تر کنند و یا همه سعی کنند معتدل حقیقی شوند. معتدل در مزاج پایه خود بودن هنر است.
مثلا اگر گرم و خشک هستی در اعتدال گرما و خشکی خودت قرار بگیر و خودت و بدنت را درست با حفظ الصحه مدیریت کن تا در سلامت بمانی. و اگر سعی کنی به هر مزاج دیگری نزدیک شوی خودت را از تعادل خارج کرده ای.
بنابراین مزاج خوب و مزاج بد نداریم این اشتباه را از ذهنتان خارج کنید و حتماً به عنوان نعمتی که خدا به شما داده با مزاج پایه درست رفتار کنید و سعی نکنید مدام از حد اعتدال خود خارج شوید و به سمت مزاج دیگری منحرفش کنید.
1- خواندن مقاله “سخن اول” را که شروع برنامه ریزی گام به گام برای رسیدن به تعادل مزاجی و حفظ آن است را به شما توصیه می کنیم.
خب، برگردیم به بحث خودمان، یعنی بررسی خصوصیات افراد با مزاج گرم و تر
مزاج های گرم و تر را گفتیم افرادی هیکلی هستند چهارشانه هستند و عضلانی و این هیکل ها عضلانی است نه چربی.ابعاد اندام افراد گرم و تر معمولاً بزرگتر است. یعنی مثلا کف دست و کف پا و سایز کفش و … در گرم و تر ها معمولا بیشتر از بقیه است.
و همچنین در بدنشان معمولاً حس سنگینی دارند یعنی نسبت به ان تند و تیزی و فرزی و چالاکی گرم و خشکی که گفتیم نیستند و بدن‌های سنگین‌تری دارند.
این خصوصیت تری است که هر کجا باشد سنگینی و حس ماندن روی زمین را بیشتر میکند.
میزان خواب
باز هم برخلاف گرم و خشک هایی که خوابشان خیلی کم بود و با یک مقدار کمی از خواب راضی می شدند و خواب هم سبک بود، اینها خواب های زیاد و عمیق و سنگین دارند و به نسبت میل به خواب هم زیاد است و با وجود خواب کافی، اگر وقت خالی داشته باشند یکی از تفریحات شان اینست که بخوابند.
در این مورد هم باز تری است که بدن را میل می دهد به سمت استراحت و خواب.
خوش اخلاق و اهل بگو بخند
خصوصیتی که در این افراد هست این که معمولاً خیلی خوش اخلاق و اهل بگو بخندند. روابط عمومی خیلی خوب و عالی دارند و از بس که با همه گرم می گیرند و بگو بخند می کنند در جمع معمولاً دیده می شوند.
و چون آدم های منعطفی هستند معمولاً عاقلانه هم رفتارها را انجام می دهند. یعنی در خوش و بش کردن کسی را نمی رنجانند و زیاده روی نمی کنند و افرادی معتدل و خواستنی هستند. و به آنها توجه خاص می شود و در هر جمعی که قرار می گیرند نشاط خاصی را در آنجا ایجاد می کنند.
شجاع دل
دیگر خصوصیت اخلاقی ایشان اینست که افراد شجاعی هستند. شجاع اند ولی مثل گرم و خشک ها هیجانی نیستند. یعنی از آن شجاع هایی هستند که فرمانبردار هم هستند. از آن نوع شجاع هایی هستند که کاری را بدون تدبیر و احساساتی و تحریکی و ناگهانی انجام نمی‌دهند. بنابراین افراد خوبی برای فرماندهی هستند. معمولاً این ها افرادی هستند که عاقل هستند و در عین حال گرمای قلبشان هم زیاد است پس شجاعت عاقلانه ای دارند.
طعم دهان
گفتیم که گرم و خشک ها معمولاً وقتی صبح از خواب بیدار می شوند، دهانشان کمی مزه تلخی دارد .
در گرم و تر ها کمی مزه شیرین تری با خودش دارد یعنی دهان ته مزه شیرینی دارد و البته وقتی افراط و تفریط میشود معمولاً این مزه ها ایجاد میشود. یعنی اگر فردی برای خودش مزاج گرم و خشک یا گرم و تر را سنجید و این طعم تلخی یا شیرینی را حس نکرد فکر نکند که اشتباه کرده ممکن است در تعادل مزاج خودش باشد و اگر از تعادل خارج شود ممکن است این طعم های داخل دهان و رنگها که گفتیم در سطح پوست پیدا شود.
خمیازه !
از خصوصیات دیگر که بگوییم معمولاً این ها خمیازه زیاد میکشند زیاد کش و قوس به بدن خودشان میدهند. مخصوصاً وقتی که تازه از خواب بیدار شدند و خیلی دوست دارند که خودشان را بکشند. به خاطر اینکه خون زیاد اینها نیاز دارد به همه جا نفوذ پیدا کند، به یک کش و قوسهای عضلانی خاصی نیاز دارند.
سوپاپ اطمینان !
یک خصوصیت دیگری که دارند این افراد اینست که مستعد خونریزی هستند. یعنی زود مثلاً لثه ها خونریزی میکند کمی آفتاب بخورند یا فعالیت کنند خون دماغ می شوند. ممکن است که خونریزی های قاعدگی خانم هایی که گرم و تر هستند بیشتر از بقیه باشد. استعداد خونریزی هاشان کلا زیاد میشود. خلاصه استعداد اینکه زود و با حجم بالا خونریزی پیدا بکنند را دارند و همچنین این خونریزی های آسان نوعی سوپاپ اطمینان است. یعنی وقتی که خون دماغ می شوند، انگار که طبیعت خودش به صورت اتوماتیک کمی از این خون زیادی را تخلیه میکند.
کدام فصل را ترجیح می دهند؟
طبیعی است که اینها در فصل بهار حال شان کمی بدتر شود. خواب آلودگی بیشتر شود. سنگینی بیشتر شود. حس ناخوشایندی داشته باشند. در مقابل در فصل پاییز حس بهتری داشته باشند و سردی و خشکی پاییز کمک کند تا به تعادل نزدیک تر شوند.
جوش، خارش، کهیر و …
و از جمله خصوصیات دیگری گرم و ترها اینست که اینها خارش بدن زیاد پیدا میکنند. جوش زیاد میزنند. کهیر ممکن است زیاد بزنند و اگر که اهل حجامت سالانه سلامتی باشند به محض این که خون بالا می زند و یا حد افراط و تفریط و غیره پیش میاید محل حجامت شروع می کند به خاریدن یعنی انگار مثل شاخص میشود برای اینها و خودشان می دانند به محض اینکه بین دو کتف به خارش می افتد متوجه می شوند که غلبه خون در بدن ایجاد شده است. خودشان کم کم با این خصوصیت آشنا می شوند.
البته در سایر افراد هم این مطلب ممکن است اتفاق بیافتد. یعنی افرادی که حجامت سالانه دارند محل حجامت به صورت یک منطقه آلارم برای فرد میشود و فرد به محض این که خونش زیاد شد خونش ناصالح شد و کیفیت بد پیدا کرد محل حجامت شروع میکند به حس بد و نامناسب خاریدن. بنابراین فرد مراجعه میکند به طبیب سنتی که با قوانین بدن او آشناست و معاینه می شود و مشخص می شود که آیا کمیت خونش زیاد شده یا کیفیت خونش خراب شده و باید در آن زمان چه اقدام درمانی را انجام بدهد.
خلاصه اینکه…
شاید بتوان گفت که مزاج گرم وتر دردسر کمتری نسبت به سایر مزاج ها دارد.
در مجموع افرادی که گرم و تر مزاج هستند مزاج های نزدیک به اعتدال دارند و همچنین از لحاظ اندام قوی هستند با عضلات خوب.
چون عضلات حمایت کننده های حرارت غریزی بدن هستند؛ یعنی وقتی عضله در بدن کسی زیاد است اجازه نمی دهد با هر بحران حرارتی با هر بحران احساسی و روحی، حرارت غریزی فرد از دست برود و تعادل او مختل شود. عضلات مثل یک سپر و محافظ برای روح و قوای بدن است. بنابراین افراد دارای این مزاج عمرهای خوب و طولانی دارند.
بدن به خوبی خود را در گرمی و رطوبت حفظ میکند و نوسانات مختلف روی آنها تاثیر زیادی نمی گذارد و کمتر از بقیه بیمار می شوند مگر بیماری های دموی که در این افراد به علت غلبه دم شایع تراست. اما در مقابل بقیه بیماری‌ها چه سرما و چه گرما مقاوم ترند.